Աննախադե՞պ, թե՞ սովորական․ ինչպես է աճել Հայաստանի տնտեսությունն անկախությունից ի վեր

Վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը փետրվարի 20-ին ֆեյսբուքյան իր էջում գրառում էր կատարել՝ հայտնելով 2019-ին գրանցված 7,6 տոկոս տնտեսական աճի մասին։ «Սա Հայաստանում 2008 թվականից ի վեր արձանագրված ամենաբարձր ցուցանիշն է»,- գրել էր Փաշինյանը։

Վարչապետն իր գրառման մեջ, փաստացի, ներկայացրել էր Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած 2019 թվականի համախառն ներքին արդյունքի (ՀՆԱ) նախնական տվյալները։ Ըստ պաշտոնական վիճակագրության՝ նախորդ տարի Հայաստանի ՀՆԱ-ն կազմել է ավելի քան 6 տրլն 550 մլրդ դրամ։ Համեմատության համար նշենք, որ 2018-ին ՀՆԱ-ն կազմել էր 6 տրիլիոն 5 մլրդ դրամ։ 

«Փաստերի ստուգման հարթակը» որոշեց ուսումնասիրել Հայաստանի տնտեսության աճը սկսած 1991 թվականից և պարզել, թե որ տարիներին ինչպիսի աճ է արձանագրվել։

Այսպես, ըստ Համաշխարհային բանկի տվյալների՝ 1991 թվականին Հայաստանի ՀՆԱ-ն գնահատվել է ավելի քան 2 մլրդ դոլար (2069 մլն)։ Կապված ԽՍՀՄ փլուզման և Արցախյան պատերազմի հետ՝ հաջորդ երկու տարիներին տնտեսության անկումը հանգեցրել է ՀՆԱ-ի նվազմանը՝ 1992-ին 41,8 տոկոսով, իսկ 1993-ին՝ 8,8 տոկոսով։

Հաջորդ 8 տարիներին, տնտեսության կայունացմանը զուգահեռ, սկսել է աճել նաև երկրի ՀՆԱ-ն։ 1994-ին Հայաստանի ՀՆԱ-ն ավելացել է 5․4 տոկոսով։ Աճի այս տեմպը պահպանվել է մինչև 2001 թվականը։ 

Ինչպես երևում է գրաֆիկից՝ սկսած 2001 թվականից յուրաքանչյուր տարի ՀՆԱ-ն ավելացել է երկնիշ թվերով։ 

Կապված համաշխարհային տնտեսական ճգնաժամի հետ՝ 2008-ին ՀՆԱ-ի աճը կազմել է 6․9 տոկոս, իսկ արդեն 2009-ին գրանցվել է Հայաստանի ՀՆԱ աճի ամենացածր ցուցանիշը՝ 1992-ից ի վեր։ Տնտեսությունն այդ տարի 14․1 տոկոսով անկում էր ապրել։

2010-ից սկսած, համաշխարհային տնտեսության կայունացմանը զուգահեռ, փոքր քայլերով սկսեց կայունանալ նաև Հայաստանի տնտեսությունը՝ 2010-ին՝ 2,2, 2011-ին՝ 4,7, իսկ արդեն 2012-ին արձանագրելով 7,2 տոկոս տնտեսական աճ։ 

2013 թվականից, սակայն, տնտեսական աճի տեմպերը բավականին նվազեցին՝ արձանագրելով 3,2-3,6 տոկոսանոց աճ։ 2016-ին Հայաստանի տնտեսության աճը, կարելի է ասել, կանգ առավ՝ կազմելով ընդամենը 0,2 տոկոս։

Վերջին երեք տարիներին Հայաստանի ՀՆԱ-ն աճում է բավականին արագ տեմպերով։ 2017-ին արձանագրվել է 7,5, 2018-ին՝ 5,2 տոկոս աճ։ Ինչ վերաբերում է նախորդ տարվան, ինչպես նշեցինք, Վիճակագրական կոմիտեի հրապարակած նախնական տվյալների համաձայն, Հայաստանի տնտեսությունն աճել է 7․6 տոկոսով։ Սա նշանակում է, որ վարչապետի պնդումը, թե այս ցուցանիշը ամենաբարձրն է 2008-ից ի վեր, ճիշտ է։

Այսպիսով փաստենք, որ չնայած վայրիվերումներին՝ տնտեսությունը շարունակում է աճել, իսկ վերջին 3 տարիների ցուցանիշները լավատեսության հիմք են տալիս։

Սևադա Ղազարյան

[easy-social-share buttons="facebook,twitter,vk,telegram" counters=1 style="icon" point_type="simple"]