Ինչպե՞ս տարբերել 1000 և 10,000 դրամները․ անսալով հանրության բողոքներին՝ ԿԲ-ն փոխում է 10,000 դրամի տեսքը

«Փաստերի ստուգման հարթակը», արձագանքելով 1000 և 10,000 դրամ անվանական արժեքներով թղթադրամների խիստ նմանության վերաբերյալ խմբագրությանն ուղղված բազմաթիվ մտահոգություններին ու դժգոհություններին, հուլիսի 30-ին հարցմամբ դիմել էր Կենտրոնական բանկ՝ պարզելու, թե ինչո՞ւ են այդ թղթադրամները շփոթության աստիճան նման։ 

«Ինչպե՞ս է ստացվել, որ նոր նմուշի 1000 և 10,000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամները շփոթության աստիճանի նման են, ունեն նույն գունային գաման, ինչը քաղաքացիների շրջանում հաճախ խնդիրներ է առաջացնում» հարցին, ԿԲ-ից պատասխանել են․ 

«Համաձայն «Հայաստանի Հանրապետության կենտրոնական բանկի մասին» ՀՀ օրենքի հոդված 45-ի՝ «ՀՀ կենտրոնական բանկը սահմանում է Հայաստանի Հանրապետության օրինական վճարամիջոց հանդիսացող թղթադրամի և մետաղադրամի (այդ թվում՝ հուշադրամի) անվանական արժեքը, չափը, կշիռը, պատկերներով ու մակագրություններով էսքիզը, պաշտպանական և վճարունակության հատկանիշները»: Հայկական դրամի երրորդ շարքի թղթադրամների էսքիզների ձևավորման համար ՀՀ կենտրոնական բանկը հայտարարել է մրցույթ, որի արդյունքներով ընտրված էսքիզները թղթադրամների մասնագիտացված տպարանի մասնագետների հետ մշակվելուց հետո, որպես թղթադրամների վերջնական դիզայն, հաստատվել են ՀՀ կենտրոնական բանկի խորհրդի կողմից»։

Կենտրոնական բանկից տեղեկացնում են նաև, որ ՀՀ 3-րդ շարքի 1000 և 10,000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամների էսքիզների հեղինակներն են Էդուարդ Կուրղինյանը և Սուրեն Սիմոնյանը: 

«ՀՀ 3-րդ շարքի 1000 և 10,000 դրամ անվանական արժեքով թղթադրամներն իրարից տարբերվում են չափերով, պատկերներով՝ Պարույր Սևակի և Կոմիտաս Վարդապետի դիմանկարներով և այլ ձևավորումներով, գույներով՝ մանուշակագույն և մոխրագույն համապատասխանաբար, անվանական արժեքն արտահայտող թվերով և գրառումներով»,- հավելել են գլխավոր դրամատնից: 

Մեր հարցման պատասխանում ԿԲ-ից մարդկանց խորհուրդ են տալիս՝ վճարումներ կատարելիս թղթադրամներն իրարից տարանջատելու համար անհրաժեշտ է ուշադրություն դարձնել անվանական արժեքն արտահայտող թվերին, այլ ոչ թե գույնին։ 

«Օրինակ` ԱՄՆ դոլարի դեպքում, որն օգտագործվում է ամբողջ աշխարհում՝ սկսած 1861 թվականից, բոլոր անվանական արժեքները տպագրվում են նույն չափով և նույն գույնով։ Բացի այդ, կանխիկ դրամով վճարումների ժամանակ կեղծիքներից խուսափելու համար անհրաժեշտ է ստուգել նաև թղթադրամների իսկությունը՝ ուշադրություն դարձնելով  առնվազն 2-3 պաշտպանական հատկանիշներին»,- նշել են Կենտրոնական բանկից։

Այդուհանդերձ, օգոստոսի 6-ին «Փաստերի ստուգման հարթակին» (Fip.am) ուղարկված հարցման գրավոր պատասխանի մեջ չէր նշվել, որ ԿԲ-ն մտադիր է շրջանառության մեջ դնել նոր նմուշի 10,000 դրամներ։ 

Սակայն այսօր՝ օգոստոսի 15-ին, ԿԲ-ն տարածել է հաղորդագրություն՝ տեղեկացնելով, որ օգոստոսի 15-ից շրջանառության մեջ են դրվում 5000 դրամ և 10,000 դրամ անվանական արժեքով 2024 թ. թողարկման ՀՀ նոր թղթադրամներ։ Մասնավորապես, նոր նմուշի 10,000 դրամը նախորդից տարբերվելու է, նախ, տարեթվով․ նախորդը 2018 թվականի էր, նորը՝ 2024, հետո՝ ՀՀ կենտրոնական բանկի գործող նախագահի և ՀՀ ֆինանսների գործող նախարարի ստորագրություններն են լինելու։ Բացի այդ, ներքևի ձախ անկյունում անվանական արժեքն արտահայտող թվանշանները տպագրված են լինելու օպտիկապես փոփոխական ներկով:  

Այսպիսով, բացի նշված առաջին հայացքից աննշան փոփոխություններից, համեմատելով նոր նմուշի 10000 դրամի՝ ԿԲ-ի տարածած լուսանկարը և այժմ շրջանառության մեջ առկա 10000 դրամը, կարող ենք փաստել՝ միակ նշանակալի տարբերությունն այն է, որ 10000 դրամի դարձերեսի վրա տպագրված արժեքի՝ 10000-ի վերջին 0-ն ավելի տեսանելի է լինելու: Նոր նմուշի վրա 10000 դրամը լինելու է օպտիկապես փոփոխական ներկով։

«Փաստերի ստուգման հարթակը» այսօր փորձել է ԿԲ-ից հավելյալ ճշտել՝ արդյո՞ք այս փոփոխությունը բխում է 1000 և 10,000 դրամների նմանությունների վերաբերյալ հանրության շրջանում համատարած դժգոհություններից։ Ի պատասխան, ԿԲ հասարակայնության հետ կապերի ծառայությունից հաստատեցին, որ 10,000 դրամ անվանական արժեքի թղթադրամի հետ կապված փոփոխությունը կատարվել է՝ հաշվի առնելով քաղաքացիների շրջանում մտահոգություններն ու բողոքները այդ թղթադրամների նմանությունների վերաբերյալ։

Նկատենք՝ տկարատեսների համար թղթադրամի ձախ և աջ եզրերին առկա են շոշափելի գծեր: 

ԿԲ-ից տեղեկացնում են նաև, որ 1999-2018 թթ. թողարկման 5000 դրամ և 2003-2018 թթ. թողարկման 10000 դրամ անվանական արժեքով ՀՀ թղթադրամները մնում են շրջանառության մեջ առանց սահմանափակումների և շրջանառության պայմանների փոփոխության: 

Հասմիկ Համբարձումյան