#InterCheck. «Արջին հեծած» Պուտինն ու ուկրաինացի հրշեջները

«Փաստերի ստուգման հարթակը» ներկայացնում է վերջին օրերի ընթացքում տարածաշրջանի և միջազգային փաստեր ստուգողների ուշագրավ բացահայտումները: Այս շաբաթ էլ փաստեր ստուգողների ուշադրության կենտրոնում են Ուկրաինայում Ռուսաստանի նախաձեռնած պատերազմն ու դրա հետ առնչվող լուրերը։

Տարածաշրջան

Վրացական factcheck.ge-ի լրագրողները ստուգել են տելեգրամյան ալիքներով տարածված պնդումը, թե Միացյալ Թագավորության պաշտպանության նախարարը հայտարարել է, որ Ուկրաինա մեկնած բրիտանացի կամավորներին կպատժեն: Իրականում, Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարարը նման հայտարարություն արել էր, սակայն խոսքը վերաբերում էր միայն այն զինծառայողներին, որոնք ինքնակամ լքել են հայրենիքում ծառայությունը:

Ղազախստանում գործող factcheck.kz փաստերի ստուգման կայքը ստուգել է սոցցանցերում տարածվող տեղեկությունները, թե Թուրքիայի նախագահ Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանը պատասխանել է ՌԴ պետդումայի պատգամավոր Գենադի Զյուգանովի մեղադրանքներին, թե Ղազախստանը ռուսատյաց քաղաքականություն է վարում: Դրանից հետո ղազախստանցի օգտատերերը հայտնեցին, որ էրդողանը, ի պատասխան Զյուգանովի, հայտարարել էր, թե «Թուրքիան երբեք չի թողնի մեր եղբայրական Ղազախստանին ծանր վիճակում. Ադրբեջանը, Ուզբեկստանը, Ղրղզստանը, Թուրքմենստանը ուղղակի թյուրքական երկրներ չեն, դրանք մեր եղբայրական պետություններն են»։ Իրականում, սակայն, Էրդողանը նման հայտարարություն չի արել:

Ադրբեջանական Fakt Yoxla-ն ստուգել էր պնդումները, թե ուկրաինացիները բեմադրում են տեսարաններ, որոնք տարածվում են արևմտյան մեդիայում: Կայքը պարզել էր, որ այդ պնդումները չեն համապատասխանում իրականությանը: 

Միջազգային

Բրիտանական Reuters-ը ստուգել էր մի նկարի իսկությունը, որը իբրև թե պատկերում էր ուկրաինացի հրշեջներին՝ պատերազմում իրենց աշխատանքից հետո:

Pretty sure Ukrainian firefighters had something a little bit worse than 9/11 *whispers* Chernobyl pic.twitter.com/XqQSQBiXVU

— Mxles 🇺🇦, Glory to Ukraine (@cxxkmxnster) March 17, 2022

Սակայն իրականում լուսանկարը հին էր և արվել էր 2019 թվականին՝ Թասմանիայում անտառային հրդեհների ժամանակ: 

Ամերիկյան Snopes-ը ստուգել է երկար տարիներ համացանցում տարածված լուսանկարը, որում իբրև թե Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը հեծնել է արջի: Կայքի փաստեր ստուգողները գտել են նկարի իրական տարբերակը, որում Պուտինը ձի է հեծնել, այսինքն՝ արջի մասնակցությամբ նկարն իրականում մոնտաժված է: 

Ամփոփեց Լուսինե Ոսկանյանը