Հասարակական-քաղաքական գործիչ Անդրիաս Ղուկասյանը «Ա1+» լրատվամիջոցին տված հարցազրույցի ժամանակ անդրադարձել է 2023 թվականի դեկտեմբերին Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև կատարված գերիների փոխանակմանը։ Նա նշում է, որ երկրի իշխանությունները չեն տեղեկացրել հանրությանը, որ գերիների փոխանակումը տեղի է ունեցել ՀՀ-ի՝ ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի մասնակիցների կոնֆերանսի 29-րդ նստաշրջանը («COP29») Ադրբեջանում հյուրընկալելու հայտին աջակցելու նպատակով։
«Հանրությանը չասեցին որ սա փոխանակում ա էդ միջոցառման հետ, չէ՞, դա հետո իմացանք, այսինքն դա թաքուն պահվեց»,- ասել է Ղուկասյանը։
«Փաստերի ստուգման հարթակը» համադրելով փաստերը, պարզել է, որ այս հայտարարությունը չի համապատասխանում իրականությանը։
ՀՀ Վարչապետի պաշտոնական կայքէջում 2023 թվականի դեկտեմբերի 7-ին, գերիներին ազատ արձակելուց գրեթե մեկ շաբաթ առաջ, տարածվել էր ՀՀ վարչապետի աշխատակազմի Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի վարչակազմի համատեղ հայտարարությունը։ Հայտարարությամբ նշվում էր, որ Ադրբեջանը ազատ է արձակելու այդ երկրում պահվող 32 հայ գերիներին, որի դիմաց ՀՀ-ն ազատ էր արձակելու 2 ադրբեջանցի զինծառայողների։ Տեքստում նաև անդրադարձ էր կատարվում COP29 համաժողովին․
«Որպես բարի կամքի քայլ` Հայաստանի Հանրապետությունն իր աջակցությունն է հայտնում ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի Մասնակիցների կոնֆերանսի 29-րդ նստաշրջանը («COP29») հյուրընկալելու նպատակով Ադրբեջանի Հանրապետության ներկայացրած հայտին և հանում է իր թեկնածությունը»:
Ինչպես նշվում էր հայտարարության տեքստում, Ադրբեջանն էլ իր հերթին, բարի կամքի դրսևորմամաբ իր աջակցությունն էր հայտնել Արևելյան Եվրոպայի խմբի «COP»-ի բյուրոյին անդամակցելու համար առաջադրված` Հայաստանի Հանրապետության թեկնածությանը:
Այս հայտարարությունից մոտ մեկ շաբաթ անց, դեկտեմբերի 13-ին գերիների փոխանակում է տեղի ունեցել հայ-ադրբեջանական սահմանի Իջևանի հատվածում։ Հայկական կողմին էին վերադարձվել 32 հայ գերիներ։ Իսկ հայկական կողմն էլ իր հերթին Ադրբեջանին էր փոխանցել Զանգեզուրի պղնձամոլիբդենային կոմբինատի պահակի սպանության համար ցմահ ազատազրկված Հուսեյն Ախունդովին ու 11 տարով ազատազրկված Ագշին Բաբիրովին։
Գերիների փոխանակումից երկու օր առաջ էլ պաշտոնապես հաստատվել էր ՄԱԿ-ի Կլիմայի փոփոխության մասին շրջանակային կոնվենցիայի Մասնակիցների կոնֆերանսի 29-րդ նստաշրջանը Ադրբեջանում անցկացնելու մասին տեղեկությունը։
Ի դեպ, նույն հարցազրույցում Անդիաս Ղուկասյանը տարակուսանք է հայտնում՝ ինչու այդ գերիների հետ Հայաստան չվերադարձվեցին 2023-ի սեպտեմբերի 19-ի ԼՂ պատերազմից հետո գերեվարված անձինք, այդ թվում՝ ԼՂ նախկին ղեկավարությունը։
Նկատենք՝ հաշվի առնելով նախորդ փորձերը, Ադրբեջանի կողմից հիմնականում վերադարձվում են այն գերիները, որոնց վերաբերյալ շինծու քրեական գործերը ավարտվում են դատական ակտերով։
Այսպիսով, Անդրեաս Ղուկասյանի այն պնդումը, որ COP29-ը Ադրբեջանում անցկացնելու դիմաց գերիների փոխանակում իրականացնելը ՀՀ իշխանությունները թաքցրել են հասարակությունից, չի համապատասխանում իրականությանը։
Արփինե Հովհաննիսյան